Risico Inventarisatie & Evaluatie

Stap 1: Wat zijn de risico’s?

De eerste stap van het uitvoeren van een RI&E is het maken van een lijst met de risico’s in uw bedrijf. Dit wordt inventarisatie genoemd. Een manier om dit te doen is om werkrisico’s in te delen naar risicosoorten. Door elk van de onderstaande categorieën langs te gaan, voorkomt u bijvoorbeeld dat u minder direct zichtbare risico’s over het hoofd ziet. Maar gaat u ook eens na of u andere arbozorg op orde heeft zoals BHV, arbodienstverlening en een preventiemedewerker. 

• Fysieke risico’s / ergonomie >> tillen, werken in ongemakkelijke houding, lang staan, beeldschermwerk
• Psychosociale risico's/ergonomie >> werkdruk, stress, agressie op het werk, onregelmatige werktijden
• Veiligheidsriscio's/omgevingsrisico's >> valgevaar, snijgevaar, gevaarlijke stoffen, lawaai

Stap 2: Hoe groot is het risico?

Nadat de lijst met risico’s in uw bedrijf opgesteld is, komt het evalueren van de risico’s. Vergelijk alle risico’s van de lijst en zet ze in de goede volgorde onder elkaar, de belangrijkste bovenaan. Dit helpt om prioriteiten te stellen voor uw plan van aanpak.

Wij stellen de volgende vragen:

1. Hoe groot is de kans op dit risico?
2. Hoe vaak wordt men blootgesteld aan dit risico?
3. Hoeveel werknemers lopen er gevaar?
4. Wat zijn de mogelijke gevolgen van dit risico?
5. Welke risico’s kunnen schade veroorzaken aan uw medewerkers, apparaten of het productieproces?
6. Welke risico’s zien uw medewerkers graag aangepakt?

Stap 3: Hoe gaat u uw risico’s aanpakken?

U heeft nu een lijst met “Things to Do”, een checklist als het ware. In een plan van aanpak geeft u aan welke maatregelen genomen gaan worden om de risico’s op te lossen. Hiervoor geldt dat voorkómen beter is dan genezen! Probeer daarom de risico’s aan te pakken bij de oorzaak in plaats van het gevolg. Ga één voor één de risico’s bij langs en geef precies aan hoe het voorkomen of verminderd moet worden. Met welke maatregel? Wat is er daarvoor nodig? Wie gaat ermee aan de slag en wanneer? Wat zijn de kosten? Wanneer bent u tevreden? Ook de kennis en ervaring die nodig zijn om dit uit te voeren, vult u in. Geef ook expliciet aan binnen welke termijn de maatregelen zullen zijn ingevoerd. Inspectie SZW kan hier naar vragen.

Stap 4: Voldoet uw RI&E aan de richtlijnen volgens de wet?

Nadat u de risico’s in uw organisatie geïnventariseerd en geëvalueerd hebt en een plan van aanpak hebt gemaakt, is het zaak uw RI&E te laten toetsen. De wet verplicht in de meeste gevallen dat uw RI&E door een gecertificeerde arbodienst/ deskundige getoetst wordt. Dit gebeurt door middel van een bedrijfsbezoek. Tijdens dit bezoek zal gekeken worden of alle risico’s op uw lijst staan, of de situatie in het bedrijf goed is weergegeven en of de laatste normen en richtlijnen zijn gebruikt. Ook adviseert deze deskundige bij het plan van aanpak.

Elk bedrijf met personeel moet (laten) onderzoeken of het werk gevaar kan opleveren of schade kan veroorzaken aan de gezondheid van de werknemers. Dit onderzoek heet een RI&E en moet schriftelijk worden vastgelegd.

Plan van aanpak

In het plan van aanpak (pva) moet de werkgever aangeven binnen welke termijn zijn bedrijf concrete maatregelen gaat nemen tegen de geïnventariseerde risico’s, en wat deze maatregelen opleveren.

Bespreken met het personeel

De verplichting tot het jaarlijks rapporteren aan de OR / PVT over de voortgang van het Plan van Aanpak is per 1 januari 2007 geschrapt uit de Arbowet. Op basis van de WOR zou een OR wel een jaarlijkse rapportage kunnen eisen van de werkgever. Ook hebben de OR en PVT instemmingsrecht op het gebied van arbeidsomstandigheden.

Actueel houden

Als de arbeidsomstandigheden in uw bedrijf veranderen, moet u de ook RI&E aanpassen. Denk hierbij aan de inrichting van een nieuwe productielijn, uitbreiding van uw dienstenpakket, een ingrijpende verbouwing of nieuwe taken voor uw medewerkers. De RI&E moet altijd actueel zijn.

De RI&E is niet voor niets wettelijk verplicht. Wie hem niet uitvoert, is waarschijnlijk ook niet actief bezig met het veilig en gezond houden van het bedrijf. Niet bezig met de kans op ongelukken en verzuim, en de gevolgen daarvan. Hoe ingrijpend die gevolgen kunnen zijn, moet u maar vragen aan een ondernemer die het heeft meegemaakt: een claim van een werknemer bij een ongeluk of beroepsziekte. En wat dat betekent voor het imago van het bedrijf.

Inspectie SZW let overal op

Inspectie SZW controleert namens het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid of bedrijven zich aan de Arbo-wetgeving houden. De inspecteur controleert op de werkomstandigheden in het bedrijf. Maar hij controleert ook of er een RI&E met bijbehorend plan van aanpak aanwezig is. Of die RI&E compleet is, en getoetst door een gecertificeerde arbodienst of deskundige. En of de arbodienst/deskundige een advies heeft uitgebracht over het plan van aanpak. De ondernemer moet kiezen voor de beste oplossingen die technisch, economisch en operationeel mogelijk zijn. Die keuze maakt hij samen met de arbodienst/deskundige en de werknemers.

Waarschuwing, bestuurlijke boete, proces-verbaal

Indien u geen of geen goede RI&E kunt laten zien, dan zal de inspecteur u een schriftelijke waarschuwing of een eis tot naleving geven. Bij een eis tot naleving zal de inspecteur u specifiek aangeven wat u precies moet doen met uw RI&E. Zowel bij een waarschuwing als bij een eis tot naleving krijgt u een termijn opgelegd waarbinnen u de (onjuiste/onvolledige) RI&E alsnog kunt maken. Als de termijn voorbij is, en de RI&E er nog steeds niet is óf de RI&E nog steeds niet goed is dan krijgt u alsnog een bestuurlijke boete. Deze cyclus herhaalt zich net zolang tot het bedrijf voldoet aan de RI&E-verplichting. Door recidive zal de boete steeds hoger worden en uiteindelijk resulteren in een proces-verbaal. Dan komt de zaak voor de rechter. Alle eerder opgelegde boetes dienen ook betaald te worden; bij niet betalen door het bedrijf wordt een gerechtsdeurwaarder ingeschakeld.